Bezposrednia przyczyna cz.1
Przedwczoraj odbyly sie uroczystosci rocznicy odzyskania niepodleglosci i wyznam , ze towarzyszace jej znaki wysylane z mainstreamowych mediow czy z najblizszej zagranicy napelniaja mnie obawami. Lecz nie o tym chcialem napisac lecz jak tytul wskazuje o przyczynie albo jednej z wielu poprzedzajcej powstanie niepodleglego panstwa polskiego czyli przyczynie pierwszej wojny swiatowej. Zdaje sobie sprawe , ze przez taka teze wywolam irytacje u niejednego czytajacego ten tekst ale przedstawie argumenty , ktore moim zdaniem uzasadniaja takie sformulowanie. Ponadto uwazam to na tyle istotne dlatego ze wprowadzone pozniejsze doktryny glownych mocarstw maja puntkt wyjscia wlasnie od tej przyczyny. Bedzie to krotki wstep do dluzszej drugiej czesci
Zaczne od stwierdzenia , ktore wszyscy zapewne pamietaja ze szkoly : zamach na nastepce tronu cesarstwa Austro-Wegier Franza Ferdynanda, ktory jest podniesiony do rangi przyczyny wybuchu a nie prowokacji majacej te zakulisowe przyczyny uwiarygodnic. W tym miejscu postapie jak gazeta „die Welt” przedstawiajaca teze o lepszym zaagospodarowaniu funduszy unijnych poprzez przesylanie tychze funduszy z pominieciem panstw bezposrednio do samorzadow , a dajacej sie wypowiedziec w tej kwestii Trzaskowskiemu. Tak wiec oddajmy slowo Austriakom: (*1)
Das Attentat vom 28. Juni 1914 hatte – so erniedrigend es auch für Österreich- Ungarn gewesen sein mag – nur regionale Bedeutung
„Zamach z 28 czerwca 1914 r. mial- niezaleznie od upokorzenia dla Austro-Wegier-jedynie regionalne znaczenie”
Dlatego pozwole sobie przeniesc spektrum uwagi na inny obszar mianowicie owczesna Rosje:(*2)
Potencjal: rynki, bogactwa naturalne
Potencjal owczesnej Rosji nie wynikal z samej powierzchni, lecz rowniez i przede wszystkim z kluczowego polozenia w Euroazji, tzn. dojscia do nieomal wszystkich najwazniejszych rynkow swiata. Na wschodzie masa kilometrow granicznych z Chinami, dodatkowo Wladywostok- daje polaczenie z Japonia i Polwyspem Koreanskim, oraz Pietropawlowsk na polwyspie Kamczackim – przez Pacyfik do Vancuver droga morska to tyle samo co z Amsterdamu do New Yorku. Poprzez Turkmenistan bliskosc rynku iransko-afganskiego.Gruzja dawala lacznosc z rynkiem tureckim.Rozebrana Rzeczposopolita dawalala wraz z krajami baltyckimi bezposrednie podlaczenie droga morska do krajow europy zachodniej.
W sprawie bogactw naturalnych dolacze jedynie mape pozostawiajac to bez komentarza: (*3)
Iskra rozpalajaca potencial rynkowy i ekonomiczny
Rosja poprzez budowe kolei transsyberyjskiej liczacej ponad 9 tys km i laczacej Daleki Wschod z akwenem morza baltyckiego , ktora jest w stanie (w zaleznosci od sredniej predkosci) pokonac ta odleglosc miedzy 6-8 dniami- w stosunku do kilkutygodniowych transportow morskich, staje sie konkurencja na tym rynku dla Anglii. Rowniez wewnetrzny rynek pracowniczy a co za tym idzie rozwoj zaglebi przemyslowych zostaje poprzez kolej zintegrowany. Poczatek budowy to rok 1891, budowano odcinkami i tak:
1891 bis 1897 ( 800km) Wladywostok–Chabarowsk)
1893 bis 1894/1200km) Tscheljabinsk-Omsk
1894 bis 1895 Omsk-Nowosibirsk
1895-1896 Nowosibirsk- Krasnojarsk
1897-1898 Krasnojarsk-Irkutsk
1899-1900 Wzdluz brzegu Angary do zachodniego brzegu jeziora Bajkal stamtad specjalnie wybudowanymi ( w Anglii) promami do skladu kolejowego na wschodni brzeg jeziora (problem zima przy zamarznietym jeziorze)
1900 -1904 z powodu problemow z jeziorem objazd jeziora.
Do 1903 r. skrot z Wladywostoku do Tschita przez Mandzurie (nie pomoglo powstanie Boxerow , ktore tymczasowo zniszczylo 700 km szyn.)
Budowe dokonczono w 1916r a wiec dopiero pod koniec wojny.
Projekt szacowano poczatkowo na okolo 325 milionow rubli, ktore sfinansowaly w wiekszosci Francja i Belgia. Ostatcznie koszty przekroczyly miliard rubli.
Drugim istotnym punktem kunkurencyjnosci kolei wzgledem ogolnie tanszego transportu morskiego to ilosc posrednikow pomiedzy producentem a odbiorca. Jezeli przyjmiemy 4 fazy obrotu towarem w handlu morskim:
1)z fabryki do portu eksportera
2)z portu eksportera do portu importera
3)do magazynow
4)z magazynow do odbiorcy
to kolej kontynentalna redukuje to do producent- magazyn odbiorca. Skutkuje to tym, ze handel morski bedzie tanszy wglab ladu tylko to granicy wyrownania kosztow calosciowych obrotu towarem(im dalej od portu , tym wyzsze za transport) i tworzy do tej granicy tkzw. strefe penetracyjna. I tak rzekomo z obszaru Morza Polnocnego i kanalu la Manche siegala owa strefa penetracyjna do Lotaryngi .To daje okolo 350km.To oznaczaloby , ze wiekszosc panstw z tytulu swego obrzaru przekraczajaego 350 km musialaby sie zdecydowac do ktorego systemu dystrybucji chce nalezec. Naturalne wydaje sie wtedy , ze Rosja zeby zaistniec jako kolejowy pomost pomiedzy Azja a Europa skazana byla na wspolprace albo wymuszenie jej od jak to nazwalem panstw strefy penetracyjnej handlu morskiego. Mozna oczywiscie odwrotnie stwierdzic ze Anglia byla zywotnie zainteresowana utrzymaniem wplywow w tych panstwach bo ich utrata oznaczalyby koniec imperium brytyjskiego i powstanie nowego mocarstwa.
(*1)
https://ww1.habsburger.net/de/kapitel/die-tieferen-ursachen-des-ersten-weltkrieges
(*2)
https://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_Russlands#/media/Datei:Growth_of_Russia_1613-1914.png
(*3)
https://docplayer.org/docs-images/65/53069836/images/6-0.jpg
tagi: kolej transsyberyjska konflikt interesow w azji
|
z-daleka |
| 13 listopada 2020 20:36 |
Komentarze:
|
smieciu @z-daleka |
| 13 listopada 2020 22:04 |
Nie zgadzam się :)
Ok, pewnie będzie dużo racji ale wydaje mi się że bardziej niż imperialnym I WŚ była przedsięwzięciem społeczno socjalnym. Dla mnie to taki umowny koniec monarchii. Pewnej wielkiej Epoki. A narodziny nowej. Narodziny tzw. demokracji. Jeśli komuś przyjdzie do głowy pytanie: A właściwie to skąd się wzięła demokracja? Można odpowiedzieć: z I WŚ.
Oczywiście, były już od dawna parlamenty ale panowała taka niejednoznaczność. I WŚ ją zakończyła. Model czysto bądź dominująco parlamentarny stał się nijako obowiązujący. Nawet jeśli Piłsudski czy Mussolini czynili go fikcją, to nie można było go już odrzucić. Arystokracja, kultura szlachecka odeszła do przeszłości.
Trudno oprzeć się wrażeniu że to był wielki i przemyślany projekt. W kategoriach imperialnych zawsze raczej miałem na myśli że chodziło o zniszczenie Niemiec. Które przeżywały podobnie burzliwy rozwój jak Rosja. Ale jak np. człowiek pomysli że ktoś tam gdzieś (wiadomo gdzie) narysował linię Curzona i uparcie się jej trzymał, jakby nie wiadomo jak ważna była (w końcu nasz współczesna granica wschodnia została o nią oparta, ta z paktu Ribbentrop Mołotow również była dość podobna) naciskając II RP by oddała jak najwięcej terytoriów Komuchom to ma się wrażenie że pomyślano o całkiem szerokim spektrum spraw. I o Rosji w szczególności.
I WŚ była jak Covid :) Kompletnie zmieniła świat. I ten imperialny (poczekamy zobaczymy) ale jednak mimo wszystko, jak się dzisiaj wydaje z Covidem, nawet jeśli dojdzie do wojen to i tak celem jest nowy układ społeczny. Ten właśnie sięgający swoimi korzeniami do tamtych zdarzeń rosyjskich...
Rosja czy Niemcy. Były rozpędzonymi, potężnymi organizacjami w fazie gwałtownego rozwoju. Ten jednak nie mógł przypaść monarchii. Problem nie leżał w tym że Rosja może stać się mocarstwem a czym będzie to mocarstwo. Przecież, jak wiemy choćby z tekstów na SN, wkrótce po I WŚ znów do Rosji udały się masy zachodnich specjalistów przy czym parcie na gwałtowny rozwój jeszcze się tam zwiększyło. Inwestycje popłynęły. Tylko jak inwestorzy tak naprawdę wyobrażali sobie ich zwrot? Kasa, wsparcie nie przestawało płynąc choć przecież charakter odbiorców tych inwestycji, czy to nazistów czy komunistów sugerował zdecydowanie ryzykowny interes...
|
|
z-daleka @z-daleka |
| 14 listopada 2020 00:03 |
Proszę poczekać na część drugą. Będzie tam odpowiedź na Pana wpis. Jeśli faktycznie 1 ws była tym projektem socjalno społecznym to z góry wiedziano o jego skutkach a mianowicie osłabić jak najmocniej przeciwnika i wytransferować jak najwięcej aktywów do zwycięzcy