teoria "heartland" -bezposrednia przyczyna cz. 2
25 stycznia 1904 roku Hilford John Mackinder z krolewskiego stowarzyszenia geograficznego przeczytal referat przed pozostalymi czlonkami stowarzyszenia pod tytulem „The Geographical Pivot of History” , krory pozniej stal sie fundamentem do tkzw. „Heartland theory”. H.Mackinder od 1887r. byl lektorem geografii na Oxfordzie (najwyzsze w tym czasie stanowisko dla gografa w WB), jak rowniez wspolzalozycielem London Shool of Economics, oraz Geographical Assocciation. Jak wazna stala sie ona dla pozniejszych doktryn niech swiadczy chociazby rzekome nauczanie jej na oficerskich szkolach USA. Byc moze rowniez w Rosji , nie wspominajac o Wielkiej Brytanii. Mam cicha nadzieje , ze przypadkiem „zaplatal” sie do tego tekstu rowniez jakis mlody czlowiek majacy w najbizszej przyszlosci rozpoczac kariere wojskowa w Wojsku Polskim. Teoria ta w swym pozniejszym czasie zostala zaadoptowana do potrzeb nazistowskich Niemiec przez D. Karla Ernsta Haushofera oraz ewaluowala pozniej poprzez dopasowanie do interesow USA a ujeta przez Nicholasa Johna Spykman.Po wojnie w kluczowej tezie kontynuowal ja Zbigniew Brzezinski- co na marginesie bedzie miec obecnie dla Polski duze znaczenie w osobie uczennicy Brzezinskiego ,Madeleine Albrigt.
Glowna teze teori zawarlem w pierwszej czesci ale powtorze w skrocie :ze wzgledu na swe polozenie przy najwiekszych rynkach swiata a jednoczesnie bedac przestrzenia przez ktora mozna najszybciej i najtaniej te rynki polaczyc powstaje tak zwana strefa Pivot (pozniej nazwana Heartland), ktora w warunkach naturalnych nalezala do owczesnej carskiej Rosji. Do strefy tej nie musza koniecznie nalezec tereny tkzw. inner crescent – tereny od granicy strefy Heartland do wybrzezy, lecz musza z ta strefa wspolpracowac, bo inaczej strefa Heartland traci mozliwosc dystrybucji towarow ze strefy inner crescent do innych stref. Dlatego dla kazdej ze stron: morskiej i kontynentalnej kluczowa role odgrywa podporzadkowanie sobie tej tkzw. stefy inner crescent.
Do uzmyslowienia sobie tej zaleznosci przytoczmy slowa samego Johna Mackindera dotyczace naszego regionu europejskiego:
„ Who rules Eastern Europe commands the Heartland“
„Who rules the Heartland commans World Island“
„Who rules the World Island commands the World“
*World Island jest to pojecie z polaczenia dwoch kontynentow mianowicie Euroazji oraz Afryki, prawdopodobnie ze wzgledu na owczesne kolonie angielskie
Na koniec pozwole sobie przetlumaczyc fragment opisanego referatu, jest to jakby z drugiej reki bo chodzi o wydanie w jezyku niemieckim. Staralem sie jak najwierniej oddac orginalny tekst:
Tlumaczenie z ksiazki : „Der Schlüssel zur Weltherrschaft, die Heartland-Theorie“
1 Auflage 2019, Westend Verlag GmbH, Franfurt/Main 2019
…Jeszcze w poprzedniej generacji wydawalo sie ,ze sila maszyn parowych i kanal Sueski podwyzszaly mobilnosc mocarstwa morskiego w stosunku do mocarstwa kontynentalnego. Koleje sluzyly glownie jako dostarczyciel handlu morskiego. Jednakze w miedzyczasie miedzykontynentalne koleje te warunki zmienily i nigdzie wiecej jak w Euroazji widoczne beda tego skutki, w tejze czesci Euroazji w ktorej nie bylo naturalnego budulca: drewna i kamienia do budowy drog. Koleje w stepie czynia prawdziwe cuda, poniewaz zastepujac tradycyjnego wielblada czy konia przeskauja faze infrastrukturalna drog. Co dotyczy handlu, trzeba uwzglednic, ze handel morski bedac stosunkowo tanim musi jednak w obrocie przejsc zazwyczaj cztery fazy (...) Kontynentalna kolej potrafi transportowac z fabryki bezposrednio do magazynu. Z porownania tych dwoch sposobow wynika nastepujaca zaleznosc ekonomiczna: tanszy handel morski moze konkurowac w glab ladu do momentu wyrownania kosztow calkowitych obrotu towarem (tzw. Penetration zone). Podobno konkuruja w ten sposob angielski i niemiecki wegiel do polowy Lombardii.Rosyjskie koleje maja wolna droge na 9 tys. Km z Virbalis (Wierzkolow) na Zachodzie do Wladywostoku na Wschodzie, jak rowniez umozliwiaja prezencja rosyjskiej armii w Mandzurii jako dowod mobilnosci tego mocarstwa kontynentalnego- podobnie jak prezencja brytyjskiej armii w Pld. Afryce jako mocarstwa morskiego. By moze obecnie ilosc przewozonych towarow i bezpieczenstwo zostawiaja duzo do zyczenia, jednakze nie potrwa to dlugo az cala Azja zostanie polaczona siecia kolei. Przestrzen rosyjskiego cesarstwa oraz Mongoli sa tak duze, a jej potencial ludzki, zbozowy, bawelniany, paliwowy oraz metalowy tak nieskonczony, ze nieuniknionym staje sie fakt powstania tam w najblizszej przyszlosci niezaleznego, rozciagnietego i przede wszystkim zupelnie zamknietego w sobie kosmosu. Nie jest ta przestrzen Euroazji naznaczona nieprzejezdnoscia wodna bylych nomadow, dzisiaj polaczona siecia kolei symbolem pivot region (sic!) w swiatowej polityce ? Ja uwazam, ze tak, poniewaz obecnie jak i w przeszlosci byly tam warunki militarnej ruchliwosci i ekonomicznej potegi, ktora w sposob wyjatkowy byla dalekosiezna jak rowniez ograniczona. Rosja zastepuje mocarstwo mongolskie. Jej nacisk na Finlandie, Skandynawie, Polske,Turcje,Persje;Indie i Chiny zastepuje odsrodkowe napady ludow stepu. W swiecie zajmuje ta sama centralna , strategiczna pozycje jaka zajmuja Niemcy w Europie. Potrafi zaatakowac we wszystkich kierunkach z wyjatkiem Polnocy, jak byc z tych kierunkow zaatakowana. Pelny rozwoj logistykikolejowej jest tylko kwestia czasu.
Pozatym jest maloprawdopodobne, ze jakakolwiek spoleczna rewolucja zmieni coskolwiek w waznych zaleznosciach do olbrzymich geograficznych granic. W roztropnym uznaniu ograniczen zasiegu rosyjskiej wladzy rozstali sie przywodcy z Alaska, poniewaz dla Rosji zamorskie posiadlosci z tej samej reguly sie wykluczaja, co panowanie Wielkiej Brytanii nad morzami . Poza tutaj wymieniona Pivotarea (sic!) leza w formie wewnetrzego polksiezyca Niemcy;Austria,Turcja,Indie, Chiny.
W obecnym stanie podzialu wladzy (sic!) wyzej wymieniona Pivotarea reprezentowana przez Rosje nie jest rownowazna z peryferyjnymi krajami i powstaje przez to miejsce do przeciwwagi w postaci Francji.
Stany Zjednoczone staly sie dopiero od niedawna mocarstwem na Wschodzie, co sie nie besposrednio lecz posrednio przez Rosje przyczynia do rownowagi sil w Europie, rownoczesnie Amerykanie poprzez budowe kanalu Panamskiego beda w stanie w najblizszsej przyszlosci swoje zasoby z Missisipi oraz Atlantyku miec do dyspozycji na Pacyfiku. Z tej perspektywy obserwujac na oceanie Atlantyckim lezy wlasciwa granica pomiedzy Wschodem a Zachodem . Nowy podzial sil na korzysc panstwa sworzenia (sic!) , ktory skutkowalby ekspansja tego panstwa w kierunkach obrzeznych panstw Euroazji, umozliwilby mu wklad jego olbrzymich kontynentalnych zasobow do budowy floty, a przez to powstaloby nowe swiatowe imperium.
Do tego mogloby przykladowo dojsc przez stworzenie sojuszu Niemiec z Rosja. Niebezpieczenstwo takiego wydarzenia posuneloby Francje do wspolpracy z mocarstwami zamorskimi oraz sprawilo ,ze Francja, Wlochy, Egipt; Indie, Korea stalyby sie pomostami wspomagajacymi sily morskie tego bloku militarnego. Skutkiem tego zmuszeni zostaja sprzymierzency sworzenia (sic!) ( odemnie: chodzi caly czas o Pivotarea) do stacjonowania armii ladowych co w efekcie odciagneloby ich sily od budowy wlasnej floty(...)
tagi: teoria heartland halford mackinder strategiczna przestrzen
|
z-daleka |
| 15 listopada 2020 17:03 |
Komentarze:
|
|
z-daleka @z-daleka |
| 15 listopada 2020 17:07 |
przepraszam ale nie bede aktywny w najblizszym czasie, dlatego najblizsze wpisy pozostana z mojej strony bez odpowiedzi